Lãi suất liên ngân hàng là gì? Yếu tố ảnh hưởng đến lãi suất qua đêm

Hầu hết khách hàng vay vốn đều lạ lẫm đối với thuật ngữ lãi suất liên ngân hàng. Điều này tương đối dễ hiểu vì thuật ngữ này chỉ sử dụng thông dụng trong lĩnh vực tài chính chuyên ngành. Tuy nhiên, việc nắm rõ lãi suất liên ngân hàng sẽ giúp khách hàng hạn chế các rủi ro phát sinh từ ngân hàng mang đến trong quá trình vay vốn.

Bài viết sau đây sẽ giải đáp mọi thắc mắc liên quan đến lãi suất liên ngân hàng là gì? Tình hình lãi suất liên ngân hàng trên thị trường tài chính hiện nay? Cách tính lãi suất và kiểm tra lãi suất liên ngân hàng như thế nào?

Lãi suất liên ngân hàng là gì?

Chúng ta thường chỉ thấy tình trạng khách hàng vay vốn ngân hàng vì gặp khó khăn tài chính nhưng hiếm gặp ngân hàng lâm vào tình trạng thiếu vốn. Vậy hãy đặt trường hợp ngược lại thì các ngân hàng sẽ xử lý khủng hoảng này như thế nào. Các phương án huy động vốn phổ biến từ gửi tiền tiết kiệm đến thu hồi nợ quá hạn không thể giải quyết triệt để vì mất quá nhiều thời gian.

Phương án khả thi nhất chính là vay mượn tiền từ các ngân hàng khác để bù bắp cho khoản thiếu hụt vốn nặng nề. Định nghĩa lãi suất liên ngân hàng cũng ra đời từ đây.

Lãi suất liên ngân hàng còn được gọi là lãi suất qua đêm (Interbank Offered Rate), là lãi suất vay mượn giữa nhiều ngân hàng với nhau trong thời gian ngắn (qua đêm, một tuần, một tháng…) thông qua thị trường liên ngân hàng khi xảy ra tình trạng thiếu tiền dự trữ/ thiếu vốn.

Lãi suất liên ngân hàng có cố định không?

Đáp án là không. Bởi vì lãi suất liên ngân hàng biến động không ngừng từ nhiều yếu tố tác động đến (tốc độ phát triển kinh tế, lạm phát,…). Lãi suất qua đêm sẽ thay đổi theo từng thời điểm và bối cảnh xã hội.

Mỗi ngày, Ngân hàng Nhà nước sẽ công bố mức lãi suất khác nhau dựa trên con số chính xác của từng ngân hàng đưa ra. Sau đó, tổ chức sẽ tổng hợp lại để đưa ra con số trung bình.

Cơ cấu thị trường lãi suất liên ngân hàng

Thị trường lãi suất liên ngân hàng được chia thành các chủ thể chính như sau:

Ngân hàng Nhà nước: Là nhà phân phối giữ vai trò quan trọng nhất. Tổ chức sẽ đứng ra điều phối và đưa ra mức lãi suất phù hợp nhất ra thị trường.
Ngân hàng lớn: Là đại lý phân phối và lưu trữ một kho tiền vốn dồi dào và chiếm thị phần lớn trên thị trường. Ngân hàng lớn sẽ đứng ra cho các ngân hàng nhỏ vay mượn trong trường hợp thiếu vốn.
Ngân hàng nhỏ: Thường đóng vai trò là khách hàng vay vốn. Những ngân hàng này không có quá nhiều vốn trong kho dự trữ, thị phần kém. Tổ chức này thường xuyên đứng ra huy động vốn từ các ngân hàng lớn khác cũng như tiền gửi tiết kiệm của người dân.

Các yếu tố tác động đến lãi suất qua đêm

Lãi suất liên ngân hàng không đứng yên ở một mức độ cố định mà sẽ thay đổi không ngừng nghỉ từ những yếu tố khác nhau tác động vào. Dưới đây là những yếu tố ảnh hưởng trực tiếp đến lãi suất mỗi ngày.

Tốc độ phát triển kinh tế

Nền kinh tế tăng trưởng quá nóng có thể dẫn đến nhiều rủi ro, đặc biệt là tăng trưởng tín dụng. Khi tín dụng đạt vượt mức giới hạn, lãi suất liên ngân hàng sẽ tăng lên không ngừng khiến mọi hoạt động tín dụng tại ngân hàng đều bị hạn chế. Từ đó, những giao dịch tài chính trên thị trường và kinh tế tăng trưởng chậm lại.

Lạm phát

Đây là yếu tố chính tác động đến lãi suất chung trong lĩnh vực tài chính và lãi suất liên hàng ngân hàng. Khi lạm phát tại một quốc gia tăng cao, Ngân hàng nhà nước bắt buộc phải điều chỉnh lại mức lãi suất liên ngân hàng phù hợp. Tuy nhiên, một khi lãi suất qua đêm tăng đồng nghĩa với lãi suất cho khách hàng vay cũng tăng theo.

Điều này sẽ giúp lưu thông tiền tệ cho nền kinh tế đang trong tình trạng lạm phát được kiểm soát tốt hơn, giảm tỷ lệ lạm phát xuống thấp nhất. Ngược lại, tăng lãi suất có thể gây cản trở các hoạt động kinh doanh của một số doanh nghiệp.

Chính sách tiền tệ

Từ những yếu tố lạm phát và tốc độ tăng trưởng kinh tế, Ngân hàng nhà nước sẽ đưa ra chính sách tiền tệ phù hợp nhất. Nếu chính phủ đưa ra chính sách tiền tệ mở rộng kèm theo lãi suất liên ngân hàng thấp, các ngân hàng cho khách hàng sẽ được vay vốn với mức giá trẻ, lãi suất thấp.

Từ đó, hỗ trợ tối đa cho các doanh nghiệp, cá nhân đang gặp khó khăn về kinh tế. Nhờ đó, lưu thông tiền tệ và hoạt động tín dụng tiêu dùng được mở rộng hơn.

Tình hình lãi suất liên ngân hàng hiện nay

Như những chia sẻ trên, lãi suất liên ngân hàng đều sẽ thay đổi từng ngày từng tùy theo diễn biến của tốc độ tăng trưởng kinh tế và biến động của xã hội. Chính vì vậy, để biết được chính xác nhất mức lãi suất qua đêm hiện nay, bạn có thể tra cứu trên website của Ngân hàng Nhà nước.

Đây là đơn vị chính thống và duy nhất công bố chính xác lãi suất liên ngân hàng mà bất cứ các tổ chức tín dụng phải nắm rõ.

Cách tính lãi suất liên ngân hàng

Ngân hàng nhà nước tính lãi suất liên ngân hàng dựa trên tốc độ phát triển kinh tế, tham khảo mức lãi suất trung bình từ nhiều ngân hàng khác,…Chính vì vậy, chúng ta không thể xác định được chính xác nhất cách tính của tổ chức.

Mức lãi suất liên ngân hàng không tác động đến lãi suất vay ngân hàng thông thường. Do vậy, khách hàng không cần thiết phải hiểu rõ lãi suất liên ngân hàng khi có nhu cầu vay vốn.

Cách kiểm tra lãi suất qua đêm

Ngân hàng Nhà nước sẽ trực tiếp cập nhật đầy đủ mọi thông tin liên quan đến lãi suất liên ngân hàng qua website mỗi ngày với 3 bước tra cứu đơn giản sau đây:

Bước 1: Truy cập vào trang web chính thức của Ngân hàng Nhà nước https://sbv.gov.vn/
Bước 2: Chọn vào mục lãi suất bên khung phải trên màn hình
Bước 3: Lúc này màn ảnh tra cứu lãi suất liên ngân hàng sẽ hiển thị nhiều thời điểm khác nhau như qua đêm, 1 tuần, 2 tuần, 1 tháng,…

Những con số lãi suất trên đều được Ngân hàng Nhà nước thống kê, tập hợp từ số liệu của các ngân hàng cung cấp trước đó. Sau đó, họ sẽ nghiên cứu, tính toán và cuối cùng đưa ra một con số hợp lý và bình ổn nhất vào mỗi buổi sáng.

Sơ đồ hoạt động của lãi suất liên ngân hàng

Ngân hàng trung ương (Ngân hàng nhà nước) sẽ đưa ra chính sách dành riêng cho Ngân hàng lớn B và ngân hàng nhỏ C với quy định như sau:

Đối với ngân hàng lớn B: Ngân hàng nhà nước đưa ra mức lãi suất liên ngân hàng phù hợp.
Đối với ngân hàng nhỏ C: Ngân hàng Nhà nước yêu cầu ngân hàng nhỏ C phải đảm bảo tỷ lệ dự trữ bắt buộc.

Quy trình hoạt động: Ngân hàng lớn B sẽ cho ngân hàng nhỏ C vay theo mức lãi suất liên ngân hàng đã quy định trước đó. Và ngân hàng nhỏ C có nhiệm vụ đảm bảo tỷ lệ dự trữ tiền nhất định, không vượt quá hạn mức cho phép.

Các ngân hàng có thể trao đổi giao dịch và vay vốn lẫn nhau nhằm mục đích cung cấp đầy đủ nguồn vốn cho khách hàng và bình ổn thị trường.

Vậy các trường hợp mà ngân hàng cần đến vay vốn:

Thiếu vốn, thâm hụt vốn để giải ngân cho khách hàng kịp thời.
Lượng tiền dự trữ không đủ cung cấp và cần một khoản vốn để bù đắp vào.
Cần tiền khẩn cấp để chi trả một số khoản khi đến hạn thanh toán.

Thông thường, các ngân hàng nhỏ sẽ vay tiền từ ngân hàng lớn nhằm đảo bảo hoạt động và giao dịch tài chính luôn ổn định cũng như bù đắp những khoản thiếu hụt.

Câu hỏi thường gặp

Thời gian giải quyết khoản thiếu hụt của ngân hàng là bao lâu?

Thông thường, các ngân hàng sẽ mất từ 1 ngày đến 3 ngày làm việc để giải quyết dứt điểm các trường hợp bù đắp vào tài chính thiếu hụt

Lãi suất liên ngân hàng có ảnh hưởng đến lãi suất vay vốn?

Thực chất, lãi suất liên ngân hàng là câu chuyện riêng giữa Ngân hàng Nhà nước, Ngân hàng lớn cho vay với nhau. Vì vậy, lãi suất liên ngân hàng sẽ không làm thay đổi quá nhiều đến lãi suất vay vốn chung.

Tại sao các ngân hàng phải vay liên ngân hàng?

Để bổ sung lượng tiền thiếu hụt mà không quá nhiều thời gian, vay liên ngân hàng là cách thức duy nhất giải quyết dứt điểm tình hình tài chính không mấy khả quan hiện tại.

Ngoài ra, việc vay liên ngân hàng sẽ duy trì được tỷ lệ thanh khoản an toàn và các hoạt động, giao dịch không bị gián đoạn gây ảnh hưởng đến sự bình ổn kinh tế cả nước.

Trên đây là toàn bộ những thông tin liên quan đến câu hỏi lãi suất liên ngân hàng là gì. Hy vọng với những chia sẻ trên đây sẽ giúp khách hàng nắm rõ hơn về tình hình lãi suất liên ngân hàng hiện nay.

Để đảm bảo sự tồn tại và phát triển của một ngân hàng luôn vững mạnh, việc vay liên ngân hàng lẫn nhau là điều không thể tránh khỏi. Vì vậy, lãi suất liên ngân hàng sẽ được điều chỉnh mỗi ngày và thay đổi không ngừng theo diễn biến kinh tế.

Hoàn tất hồ sơ nhanh chóng tại Takomo